Tuyến Metro Số 1 Có Gì Đặc Biệt? Những Điều Bạn Cần Biết

Bạn đã từng tưởng tượng một ngày đi lại tại TP. Hồ Chí Minh trở nên nhanh chóng, tiện lợi và hiện đại hơn chưa? Với sự ra đời của tuyến Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên, giấc mơ này sắp trở thành hiện thực! Hãy cùng tìm hiểu những thông tin thú vị về tuyến Metro đầu tiên của thành phố Hồ Chí Minh nhé! 

1. Giới thiệu về tuyến Metro số 1: Bến Thành - Suối Tiên

Tuyến Metro số 1, còn được gọi là tuyến Bến Thành - Suối Tiên, là dự án đường sắt đô thị đầu tiên của TP. Hồ Chí Minh. Với tổng chiều dài 19,7 km, gồm 17,1 km đi trên cao và 2,6 km đi ngầm. Tuyến bắt đầu từ chợ Bến Thành và kết thúc tại Depot Long Bình, chạy song song với xa lộ Hà Nội. 

Tuyến đường này hứa hẹn trở thành trục giao thông huyết mạch của khu vực. Dự án này sau khi thành công không chỉ giúp giảm tải tình trạng ùn tắc giao thông mà hơn thế nữa là thúc đẩy sự phát triển kinh tế cũng như đẩy mạnh quá trình đô thị hóa ở các khu vực trong ngoài Thành phố. 

2. Quá trình hình thành và phát triển tuyến số 1

Được phê duyệt lần đầu vào năm 2007, dự án nhận được sự quan tâm lớn từ chính quyền và các đối tác quốc tế. Việc đầu tư vào hệ thống Metro được kỳ vọng là giải pháp giảm tải ùn tắc giao thông nghiêm trọng, đặc biệt trên các trục đường chính.

Khởi công năm 2008, tuyến Metro số 1 trở thành tuyến đường sắt đô thị đầu tiên tại Việt Nam. Ban đầu, dự án được triển khai thuận lợi, với kỳ vọng sẽ hoàn thành vào năm 2017 và đưa vào vận hành năm 2018.Tuy nhiên, dự án đã gặp phải nhiều khó khăn lớn trong quá trình thực hiện, khiến tiến độ bị kéo dài.

Tổng mức đầu tư ban đầu là hơn 17.000 tỷ đồng. Con số này tăng lên 47.000 tỷ đồng, tức gấp gần 3 lần so với dự kiến ban đầu. Sự gia tăng chi phí này có thể do: biến động về giá nguyên vật liệu, điều chỉnh thiết kế để phù hợp với yêu cầu thực tế, phát sinh chi phí do chậm tiến độ,...

Kế hoạch vận hành ban đầu vào năm 2018 đã bị lùi nhiều lần, đến nay dự kiến tuyến Metro số 1 sẽ chính thức hoạt động từ ngày 22/12/2024. Trong đó, JICA (Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản) là đối tác tài trợ chính, hỗ trợ Việt Nam thông qua các khoản vay ODA ưu đãi. Ngoài tài trợ tài chính, JICA còn cung cấp hỗ trợ kỹ thuật, giám sát chất lượng thi công, đảm bảo dự án đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, quá trình hợp tác không tránh khỏi những trở ngại như là sự khác biệt về quy trình quản lý giữa Việt Nam và Nhật Bản, bên cạnh đó là sự chậm trễ trong việc phê duyệt và giải ngân vốn vay ODA tại phía Việt Nam,...

3. Thiết kế ấn tượng của tuyến Metro số 1

3.1. Thiết kế phân đoạn tuyến linh hoạt

Tuyến Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) bao gồm 14 nhà ga, được thiết kế hiện đại và tích hợp nhiều tiện ích để đáp ứng nhu cầu của hành khách. Các nhà ga trên tuyến được chia thành hai loại: 3 nhà ga ngầm và 11 nhà ga trên cao, mỗi nhà ga mang những đặc điểm riêng biệt:

• Đoạn ngầm (2,6 km): Đoạn ngầm là phần đầu tiên của tuyến Metro số 1, kéo dài qua 3 ga chính:

  • Ga Bến Thành: Đây là ga trung tâm, đóng vai trò kết nối nhiều tuyến Metro trong tương lai. Thiết kế của ga ngầm Bến Thành mang phong cách hiện đại, tích hợp trung tâm thương mại và các khu vực tiện ích.

  • Ga Nhà hát Thành phố: Nằm ngay trung tâm quận 1, phục vụ các khu vực văn hóa, nghệ thuật và các điểm tham quan nổi tiếng.

  • Ga Ba Son: Ga này kết nối với khu đô thị cao cấp và khu vực ven sông, mang tính chiến lược về phát triển đô thị.

Các ga ngầm được xây dựng sâu dưới lòng đất, với kết cấu vững chắc, chịu được các điều kiện khắc nghiệt và đảm bảo an toàn tối đa cho hành khách.

• Đoạn trên cao (17,1 km): Đoạn trên cao chạy song song với Xa lộ Hà Nội, kết nối các khu vực từ Công viên Văn Thánh đến Bến xe Suối Tiên. Các nhà ga trên cao được thiết kế với cấu trúc thông thoáng, tận dụng ánh sáng tự nhiên và tiết kiệm năng lượng. 

  • Ga Văn Thánh: tọa lạc tại quận Bình Thạnh, gần cầu Sài Gòn. Phục vụ cư dân các khu đô thị cao cấp và các trung tâm thương mại lớn như Pearl Plaza. Có bãi đậu xe rộng, hệ thống thang cuốn và thang máy tiện lợi.

  • Ga Thảo Điền: tọa lạc tại  khu vực Thảo Điền, Quận 2. Nằm gần khu vực tập trung đông đảo người nước ngoài và các dịch vụ quốc tế. Tiếp cận dễ dàng các nhà hàng, quán cà phê, trường học quốc tế và siêu thị.

  • Ga Tân Cảng: tọa lạc tại quận Bình Thạnh, gần Landmark 81. Là ga chiến lược cho cư dân khu vực Tân Cảng và các điểm vui chơi giải trí ven sông. Kết nối thuận lợi với các trung tâm mua sắm và khu vực ven sông Sài Gòn.

  • Ga An Phú: tọa lạc tại  quận 2, gần khu đô thị An Phú - An Khánh. Phục vụ nhu cầu di chuyển của cư dân khu vực mới phát triển với mật độ dân số cao.

  • Ga Rạch Chiếc: tọa lạc tại  quận 9, gần khu thể thao Rạch Chiếc. Đáp ứng nhu cầu di chuyển cho các sự kiện thể thao lớn.

  • Ga Phước Long: tọa lạc tại  quận 9. Nằm gần các khu dân cư đông đúc, là điểm dừng lý tưởng cho người dân ngoại thành.

  • Ga Bình Thái: gần giao lộ Xa lộ Hà Nội - Đỗ Xuân Hợp. Phục vụ cư dân và các trung tâm thương mại ven Xa lộ Hà Nội.

  • Ga Thủ Đức: tọa lạc tại  trung tâm quận Thủ Đức. Kết nối khu vực đông dân cư và các trường đại học lớn như Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP.HCM.

  • Ga Khu Công nghệ Cao: tọa lạc tại quận 9. Là cửa ngõ vào khu Công nghệ Cao TP.HCM, nơi tập trung nhiều công ty công nghệ hàng đầu.

  • Ga Suối Tiên: Điểm cuối của tuyến, gần Khu du lịch Suối Tiên. Phục vụ khách du lịch đến tham quan Suối Tiên và sinh viên Đại học Quốc gia TP.HCM. Không gian hiện đại với khả năng phục vụ lượng lớn hành khách.

3.2. Kiến trúc công nghệ hiện đại

Tàu Metro số 1 chọn màu xanh da trời làm màu chủ đạo, biểu trưng cho sự trẻ trung, năng động và hiện đại. Gam màu này không chỉ giúp tàu nổi bật mà còn dễ nhận diện với hành khách, đồng thời phù hợp với khí hậu và môi trường Việt Nam.

Các nhà ga được trang bị đầy đủ tiện ích như bãi đậu xe, khu vực mua vé tự động, thang cuốn và thang máy. Phần mái của các ga trên cao sử dụng vật liệu bền vững, có khả năng cách nhiệt, chống mưa lớn, phù hợp với điều kiện thời tiết nhiệt đới.

Tàu được trang bị hệ thống điều hòa không khí, thông báo tự động bằng cả tiếng Việt và tiếng Anh, và camera giám sát hiện đại, đảm bảo an toàn cho hành khách.

3.3. Sức chứa lớn tới 930 hành khách/lượt

Sức chứa tối ưu trong mỗi đoàn tàu, gồm 3 toa và có thể chở 930 hành khách một lượt, tương đương với hơn 13 chuyến xe buýt thông thường. Điều này giúp tăng hiệu suất vận chuyển, giảm tải lượng giao thông trên đường bộ. Ngoài ra, tuyến Metro cũng có khu vực hỗ trợ người khuyết tật, bao gồm các khu vực ưu tiên cho người khuyết tật và người già, với lối lên xuống tiện lợi và có không gian riêng cho xe lăn.

Tuyến Metro số 1 không chỉ hiện đại về công nghệ mà còn được chú trọng đến tính thẩm mỹ và tiện nghi, đáp ứng nhu cầu của tất cả đối tượng hành khách. Hệ thống phân bổ ga và thiết kế phù hợp với quy hoạch đô thị, góp phần xây dựng hình ảnh một TP. Hồ Chí Minh hiện đại, đáng sống.

4. Giá vé & Thời gian vận hành của tuyến Metro

4.1. Giá vé linh hoạt và phù hợp với nhiều đối tượng

Hệ thống vé của tuyến Metro số 1 được thiết kế để phù hợp với nhu cầu đa dạng của người dân. Với mức giá phải chăng, tuyến Metro số 1 tạo điều kiện để người dân chuyển từ phương tiện cá nhân sang sử dụng giao thông công cộng, góp phần giảm ô nhiễm không khí và kẹt xe.

• Vé lượt:

  • Giá vé dao động từ 6.000 VNĐ đến 20.000 VNĐ mỗi lượt, tùy thuộc vào khoảng cách di chuyển.

  • Mức giá này được đánh giá là khá hợp lý, phù hợp với khả năng chi trả của đa số người dân tại TP. Hồ Chí Minh, đặc biệt là học sinh, sinh viên và người lao động.

• Vé ngày:

  • Giá vé ngày có hai mức, từ 40.000 VNĐ đến 90.000 VNĐ, cho phép hành khách đi không giới hạn số lượt trong ngày.

  • Loại vé này phù hợp cho những ai có nhu cầu di chuyển thường xuyên, như các chuyên gia, nhân viên văn phòng hoặc du khách khám phá thành phố.

• Vé tháng:

  • Giá vé tháng cố định là 300.000 VNĐ, mang lại sự tiết kiệm lớn cho người thường xuyên sử dụng Metro làm phương tiện đi lại chính.

  • Vé tháng là lựa chọn lý tưởng cho các cư dân thành phố, giúp giảm bớt gánh nặng chi phí di chuyển hàng ngày.

4.2. Thời gian vận hành và khai thác

Việc khai thác từ sáng đến tối giúp đáp ứng nhu cầu di chuyển của đa dạng đối tượng, từ học sinh, sinh viên, người đi làm đến khách du lịch. Đây cũng là bước khởi đầu quan trọng để các tuyến Metro khác trong tương lai được đưa vào vận hành, tạo thành mạng lưới giao thông công cộng hiện đại

• Thời điểm chính thức vận hành: Theo kế hoạch hiện tại, tuyến Metro số 1 sẽ chính thức khai thác thương mại từ ngày 22/12/2024. Đây là cột mốc quan trọng, đánh dấu lần đầu tiên TP. Hồ Chí Minh đưa vào hoạt động một tuyến đường sắt đô thị hiện đại.
• Khung giờ phục vụ:
  • Metro số 1 sẽ hoạt động từ sáng đến tối, cụ thể 5h - 23h30, đảm bảo đáp ứng nhu cầu di chuyển cả trong giờ cao điểm lẫn ngoài giờ hành chính.
  • Dự kiến, tần suất các chuyến tàu sẽ được tối ưu để phục vụ tốt nhất cho người dân, giảm thiểu tình trạng chờ đợi lâu.

5.  Các tuyến xe buýt điện kết nối với Metro số 1

Khi tuyến Metro số 1 chính thức đi vào vận hành từ ngày 22/12/2024, TP.HCM đã chuẩn bị hệ thống 17 tuyến xe buýt điện nhằm tăng cường khả năng kết nối từ các khu vực dân cư, trung tâm thương mại, và các địa điểm quan trọng đến các ga Metro. Đây là bước tiến quan trọng trong việc xây dựng hệ thống giao thông công cộng thông minh, thân thiện với môi trường.

17 tuyến xe buýt điện đồng hành cùng Metro số 1 bao gồm: 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 166, 167, 168 và 169.

Các tuyến này hoạt động dưới sự khai thác của Công ty Cổ phần Xe khách Phương Trang (Futabuslines), với tổng cộng 150 xe buýt điện. Lộ trình được thiết kế khoa học, giúp gom hành khách từ các khu dân cư, bến xe, khu công nghệ cao, trường học và các đầu mối giao thông lớn đến các nhà ga Metro số 1 và ngược lại.

Đặc điểm nổi bật của xe buýt điện: Các xe buýt điện được thiết kế hiện đại, mang lại sự tiện nghi và trải nghiệm giao thông thân thiện

• Thiết kế màu sắc đồng bộ: Kết hợp hài hòa giữa xanh dương (Metro), xanh - trắng (xe buýt), vàng (biểu tượng TP.Thủ Đức), và xanh lá cây (thân thiện với môi trường).
• Thông tin hiển thị rõ ràng: Số hiệu tuyến, tên tuyến, và lộ trình được hiển thị qua đèn LED và các sơ đồ tại nhà ga, nhà chờ.
• Tiện ích thông minh: Tích hợp ứng dụng Go!Bus và hệ thống thanh toán tự động, giúp hành khách dễ dàng tra cứu lộ trình và thanh toán.
• Hai trạm sạc lớn: Được đặt tại TP.Thủ Đức để đảm bảo khả năng vận hành liên tục của xe buýt.
• Khai thác hạ tầng hiện có: Các bến xe, trạm dừng nghỉ được tận dụng để lắp đặt thêm hệ thống sạc điện, giảm chi phí đầu tư ban đầu.

6. Đánh giá lợi ích, thách thức và triển vọng

6.1. Lợi ích

• Với năng suất chuyên chở lên đến 930 hành khách/tàu, Metro số 1 hứa hẹn giảm thiểu đáng kể tình trạng ùn tắc giao thông tại các tuyến đường trọng điểm.
• Tàu được thiết kế thân thiện với người dùng, có vị trí riêng và thiết bị hỗ trợ cho người khuyết tật sử dụng xe lăn.
• Tàu sử dụng gam màu xanh da trời, mang lại cảm giác trẻ trung, tươi sáng. Nội thất tiện nghi, tay vịn chắc chắn, phù hợp với điều kiện môi trường Việt Nam.

6.2. Thách thức

Tuyến Metro số 1 từng gặp khó khăn về vốn đầu tư, chậm tiến độ do nhiều vấn đề kỹ thuật và quản lý.

6.3. Triển vọng

Khi hoàn thành, đây sẽ là bước ngoặt quan trọng, không chỉ thúc đẩy giao thông công cộng mà còn góp phần phát triển kinh tế - xã hội của TP. Hồ Chí Minh và vùng Đông Nam Bộ.

Tuyến Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên không chỉ là một dự án giao thông mà còn là biểu tượng cho sự phát triển bền vững và hiện đại hóa của TP. Hồ Chí Minh. Với những tiện ích và tiềm năng kết nối cao, đây chắc chắn sẽ là lựa chọn hàng đầu cho người dân và du khách khi di chuyển giữa trung tâm thành phố và các khu vực phía Đông. Hãy cùng đón chờ ngày tuyến Metro này chính thức vận hành để trải nghiệm hệ thống giao thông hiện đại bậc nhất Việt Nam! Bạn đã sẵn sàng trải nghiệm chưa?